Trường THCS Đặng Thai Mai (tiền thân là trường Năng Khiếu Vinh) được thành lập vào tháng 9 năm 1982. Từ hai lớp năng khiếu Văn – Toán, trải qua một chặng đường hơn 40 năm, đến nay, ngôi trường tọa lạc tại số 02 – đường Lê Hoàn và được mang tên nhà giáo, nhà văn, nhà nghiên cứu Đặng Thai Mai – người con ưu tú xứ Nghệ.
Trường THCS Đặng Thai Mai là mái trường có bề dày trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi; nhà trường chịu trách nhiệm chính trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cho toàn thành phố, tạo nguồn cho Trường chuyên Phan Bội Châu, hàng năm hơn 70% học sinh của trường thi THPT đỗ vào các trường chuyên trong và ngoài tỉnh trong đó hơn 50% đậu vào trường THPT chuyên Phan Bội Châu (Chiếm 40% học sinh trường chuyên Phan Bội Châu).